Veiligheidspsycholoog Juni Daalmans over Brain Based Safety
Juni Daalmans: ‘’Eerstelijns leidinggevende moet gaan begrijpen hoe belangrijk hij is.” Veiligheidspsycholoog Juni Daalmans vertaalt met Brain Based Safety recente kennis van het brein in het bevorderen van veilig gedrag in organisaties. Het verklaart hoe onveilig gedrag ontstaat, waarom we dingen doen en laten en hoe dit wordt beïnvloed. De kernboodschap van Brain Based Safety is dat de basis van veilig gedrag aangeboren is. Het zit letterlijk in ons DNA.
Kun je jezelf voorstellen?
‘’Mijn naam is Juni Daalmans, ik ben psycholoog en begonnen in de gezondheidszorg. Vervolgens ben ik de kant van arbeid en organisatie opgegaan en heb ik functies vervuld in Human Resources en training.”
Hoe is Brain Based Safety ontstaan?
‘’Rond 2008 kreeg ik het gevoel dat ik weer iets moest gaan studeren, toen heb ik neuropsychologie opgepakt. Hier heb ik ook een boek over geschreven De Breingids. Dit boek kwam bij een klant terecht waar vervolgens de vraag ontstond of neuropsychologie kon bijdragen aan veiligheid. Zo is het proces ontstaan waar Brain Based Safety uiteindelijk uitgerold is.”
Wat is het doel van Brain Based Safety?
‘’Vroeger zochten we veiligheid altijd in de technieken, wat je nu bijvoorbeeld persoonlijke beschermingsmiddelen noemt. Vervolgens hebben we heel veel regels bedacht, vooral verboden en geboden. Gaandeweg zijn we gaan begrijpen dat deze manier van werken zijn beste tijd had gehad. Het vergroten van veiligheid moeten we ergens anders gaan zoeken. Hierbij speelt gedrag een grote rol.
Met Brain Based Safety proberen we te begrijpen waarom mensen dingen doen zoals ze doen. Waarom nemen mensen risico’s die hen kunnen verwonden of zelfs doden? Als je daar goed over nadenkt is dat eigenlijk best raar. En als je het niet snapt, kun je het ook maar moeilijk veranderen.”
Waarom is hier eerder nooit bij stilgestaan?
‘’Tot nu toe heeft men altijd gedacht: het interesseert ons niet waarom het gebeurt, we verbieden het door middel van regels en dan zal het vast niet meer voorkomen. We denken hierbij dus nog te veel in regels, we leggen ze op en een ander moet ze naleven. Wat veel effectiever is, is het werken aan gedrag om onveilig gedrag juist te voorkomen.”
Wat zijn de gevolgen van corona voor het Brain Based Safety programma?
‘’Je merkt dat de bouw toch wel apart gereageerd heeft op de coronacrisis. Er werd volop doorgebouwd (weliswaar met de nodige maatregelen) maar trainingen zijn volledig stil komen te liggen. Bouwers willen het liefst bij elkaar komen en zaken bespreken. Daar past online trainen niet zo in. Vandaar de belangstelling voor face-to-face trainingen in de bouwsector. Na ruim een jaar werken achter het scherm verlang ik overigens ook wel naar fysieke ontmoetingen. Vanaf juni mogen we weer!”
Welke tip wil jij geven aan de bouwsector om veiligheid op de bouwplaats te vergroten?
‘’Probeer als eerstelijns leidinggevende de vaklieden beter te begrijpen. Onthoud dat iemand een veiligheidsregel niet bewust overtreedt maar uit betrokkenheid bij het project. Zorg daarbij dus voor meer respect, ga iemand niet straffen voor zijn betrokkenheid. Help hem zijn eigen gedrag beter te gaan begrijpen. Dat is op termijn veel effectiever.
Daarnaast is het heel belangrijk dat de eerstelijns leidinggevende gaat begrijpen hoe belangrijk zijn rol is. Wanneer hij zich dit realiseert en inziet wat zijn impact op het gebied van veiligheid is, kunnen er grote stappen gezet worden. Zelfkennis leidt namelijk ook tot kennis van anderen.”
